De drie paelsteenen

Mensen hebben grenzen altijd belangrijk gevonden. Grenzen bakenden bezittingen, machts- en rechtsgebieden af. Zo komt het dat met geregelde tussenposen de grenzen of limieten van een dorp werden afgetreden en opgetekend. Het aftreden van de limieten was een openbaar gebeuren waaraan zowel de schout en schepenen van het betreffende dorp als die van het aangrenzende dorp (of stad) deelnamen. Daarenboven was ook een groot deel van de bevolking verplicht aanwezig bij de evenementen: enerzijds vorderde men de krasse ouderlingen die van onheuglijk lang geleden al wisten dat de grens 'hier' lag en dat het in hun grootvaders tijd ook al zo was; anderzijds moest de jonge garde present zijn om deze wetenschap goed in haar oren te knopen want ooit zou de tijd komen dat zij op hun beurt mochten uitleggen waar het dorp eindigde.

Putten, poelen en grachten. De watervoorziening in het centrum van Hoeselt van in Jezukes tijd tot aan de twintigste eeuw...

Jezukes tijd ligt misschien iets té ver in het verleden, maar van zodra er in de geschreven bronnen sprake is van het Dorp van Hoeselt, in de moderne plaatsnaamgeving is dat van de Grot tot aan de Zapstraat of Sapstraat, kende het Dorp een uniek systeem van watervoorziening dat o.a. gebaseerd is op de natuurlijke helling van de Dorpsstraat.

Wie geluk had dat er een waterader onder zijn perceel liep, maar vooral wie het zich financieel kon permitteren, boorde een eigen waterput. Voor de gewone man was dat al gauw te hoog (of te diep) gegrepen. Immers, toen de pastoor in het begin van de 18de eeuw van de gemeente een toelage kreeg om bij de pastorij een put te zetten, bedroeg de toelage 100 gulden, dat was meer dan honderd keer het dagloon van een gewone werkman! Een groot deel van de bewoners van het Dorp maakte voorzeker gebruik van de openbare voorzieningen.