Voor galg en rad

Opgegroeid voor galg en rad ...
Achter oude uitdrukkingen schuilen oude werkelijkheden. Wie vroeger de wet aan zijn laars lapte liep inderdaad een vrij reële kans ooit te eindigen op één of ander schavot, aan een galg of op een rad ...

In de middeleeuwen was rechtspraak een heerlijk recht dat toekwam aan de heer van de heerlijkheid. Veelal stelde die heer een schout aan als officier van justitie en benoemde hij zeven vooraanstaande mannen als schepenen. In stad en dorp was het de plaatselijke schepenbank die recht sprak, meestal ook in criminele zaken. Alleen als de heer van de heerlijkheid niet bekleed of beleend was met de hogere justitie werden de zware criminele feiten berecht door een hogere rechtbank.
Voor zware vergrijpen, een rekbaar begrip, sprak de rechtbank zonder al te veel scrupules het doodvonnis uit en ze bepaalde ook de wijze van berechting. Voor foltering en terechtstelling deed men beroep op een beul.
Dood door verhanging aan de galg was een betrekkelijk milde dood. Het kon veel erger: verbranding, vierendeling, radbraking ...