Pastoor Jan Gielen telt zijn schapen

Voor de kost...
38 % van de gezinshoofden was landbouwer. De pastoor noteerde of de boer eigenaar was van zijn huis/hoeve en van de landen die hij bewerkten. Elf van de zestien landbouwers waren eigenaar van hun boerderij, vijf pachtten hun hoeve. Allemaal hadden ze land in pacht, maar dertien van hen bezaten daarnaast nog wat eigen grond.
Ook het aantal landbouwpaarden was bij deze telling relevant. Verrassend genoeg hadden alle landbouwers paarden. Slechts één boer had maar 1 paard. En één hield er 5. Tezamen bezaten de 16 landbouwers 44 paarden!

Bijna 31 % van de gezinshoofden was werkman of werkvrouw. Eén van de werklieden was tegelijkertijd ook gerechtsbode, maar dat was een geval apart. (zie verder nr. 27)

Goed 28,5 % van de gezinshoofden oefende een echte 'stiel' uit: de 7 wevers maakten hiervan de 16,6 % uit, 5 ambachtslieden vormden de overige 11,9 %. Romershoven had één smid, één haammaker, één kleermaker, één klompenmaker en één kuiper.

En tenslotte maakte mijnheer pastoor met zijn 'huishouden' een kleine 2,5 % uit van het aantal gezinnen. Opvallend is dat E.H. Gielen zijn naam niet in de lijst zette, maar wel onder de lijst, als opsteller van de volkstelling. Voor de zekerheid voegde hij een nota bene toe met de vermelding dat de 'pastorij' hem een jaarlijks inkomen bezorgde van ongeveer 300 gulden!

De achttien dienstboden, namelijk acht knechten en tien meiden, die inwoonden in elf van de Romershovense gezinnen, bleven in boverstaand overzicht buiten beschouwing. De meesten van hen waren van elders afkomstig.

Het volk van Romershoven
De volkstelling is een momentopname die vragen doet stellen ...over de genoemde personen, over de verzwegen kinderen, over hun voorgeschiedenis en hun nazaten...

Aan de hand van de (bewaarde) parochieregisters hebben we de familiegeschiedenis van de gezinnen uit de volkstelling een beetje bijgewerkt.
Er is bijna uitsluitend gebruik gemaakt van de Romershovense parochieregisters uit de 18de eeuw. Die registers vangen echter pas aan in de late jaren 1720 én ze zijn niet altijd adequaat bijgehouden. Dit betekent dat de betreffende pastoor wel eens vergat doopsels of overlijdens in te schrijven, of dat er te weinig informatie verschaft is om de persoon in kwestie te kunnen identificeren.

Die familiekroniekjes van de Romershovense gezinnen krijgen een plaats in de twee volgende afleveringen. De gegevens die erin ontbreken zijn niet terug te vinden in de bronnen.

Waar je niet naast kan kijken...
* De kinderrijkdom, of moeten we dit de onbezoedelde vruchtbaarheid noemen. Uitzonderlijk weinig huwelijken bleven kinderloos; gezinnen met acht à tien kinderen waren gewoon.
* De aanzienlijke kindersterfte.
* Het schrijnend groot aantal gezinnen waarvan de nog onvolwassen kinderen verweesd achterbleven.
* Het aantal onwettige geboorten. De naaststaande grafiek toont de procenten kinderen die ofwel 'vaderloos' ofwel vóór het huwelijk van hun ouders geboren zijn in de genoemde decennia. Uitzonderlijk hoog is de 16 % in 1728/29. Dit cijfer moet gerelativeerd worden: juist in die twee jaar zijn drie onwettige kinderen geboren...
* De hulp van de vroedvrouw. Niet zo evident in kleine dorpen! In Romershoven werd geregeld een beroep gedaan op een vroedvrouw. Natuurlijk is die dame alleen vernoemd als ze kinderen in stervensnood doopte of als ze het meterschap op zich nam van een onwettig kindje waarvan de familie het liet afweten!
* De voorhuwelijkse zwangerschappen. Hoe hard de pastoor ook mag gepreekt hebben, voorhuwelijkse betrekkingen waren hier blijkbaar sociaal aanvaard. De lokroep van de natuur en de kat die je niet in een zak koopt...
In de naaststaande staafgrafiek zijn de huwelijken opgenomen waarvan het eerste kind in Romershoven geboren is. Per tien jaar zien we het aantal eerste kinderen dat verwekt is binnen het huwelijk (blauw) en vóór het huwelijk (geel). Als een kindje vroeger dan acht maanden ná het huwelijk geboren werd én in leven bleef, is het beschouwd als verwekt vóór het huwelijk.
In de volgende lijngrafiek zijn de aantallen voorhuwelijkse zwangerschappen omgezet in procenten.
* De hechte verstrengeling van de Romershovense families. Het is kenmerkend voor kleine, min of meer geïsoleerd levende gemeenschappen, dat de partner voornamelijk binnen de grenzen van het dorp gevonden werd. Ook in Romershoven was dat het geval.

Hieronder leest u alvast de volkstelling zoals pastoor Gielen ze neerschreef en zoals ze bewaard bleef in de Archives de l'Etat Liège.
Elk item ervan krijgt zijn toelichting in één van de twee volgende artikels.

De volkstelling van 1763

1. Petrus Vincken getrouwt met Maria Vergertruyen, houdende vier peerden op sijn eygene huysh, nochtans huerende het meestedeel van sijne landen. Gertrudis Vincken, Anna Vincken, kinderen der bovengesch. boven de 15 jaeren. Wilhelmus Voncken en Anna Vergertruyen hunne dienstbooden.

2. De relicta Gysberti Kettelslegers houdende vier peerden op haer eygen huysh, huerende het meestedeel van haere landen. Wilhelmus Menten getrouwt met Agnes Kettelslegers en Gerardus Kettelslegers kinderen der bovengesch. weduwe.

3. Wilhelmus Stas wever, getrouwt met Anna Verjans. Maria Stas hunne dochter.

4. Joannes Wijnants getrouwt met Maria Broens, houdende twee peerden en huerende sijne huyshe en lande.

5. Laurentius Verjans wever getrouwt met Maria Clerx.

6. Aegidius Verjans werckman getrouwt met Aleidis Vergertruyen. Maria Verjans hunne dochter.

7. Joannes Verjans smit en Elizabeth Verjans suster en broeder.

8. Joannes Hollants haemmaecker getrouwt met Maria Crommen. Margareta en Helena Hollants kinderen der bovengesch.

9. De relicta Henrici Schoefs werckvrouw. Melchior Schoefs haeren soone.

10. Petrus Proesmans wever getrouwt met Christina Festiens.

11. Wilhelmus Schoefs wever getrouwt met Elizabeth Jorissen.

12. Joannes Schoefs werckman getrouwt met Catharina Noben. Melchior Schoefs hunne soone.

13. Lambertus Schepers werckman getrouwt met Agnes Verjans.

14. Gysbertus Gielen getrouwt met Johanna Schepers houdende een peert en huerende sijn huysh en landen. Joannes Gielen hunnen soone.

15. Joannes Menten sneyder getrouwt met Agatha Jorissen. Martinus Menten hunnen knecht.

16. De relicta Francisci Jorissen houdende vijf peerden en huerende haer huysh en het meestedeel van haere landen. Joannes Bielen, Joannes Jorissen en Catharina Kettelslegers haere dienstbooden.

17. Joannes Geuskens getrouwt met Maria Gilisen houdende drij peerden op sijn eygen huysh en huerende het meestedeel van sijne landen. Michael Gielen, Laurentius Stas en Gertrudis Voncken hunne dienstbooden.

18. Theodorus Vergertruyen getrouwt met Anna Schepers huerende sijn huysh en het meestedeel van sijne landen en houdende twee peerden. Joannes en Catharina Vergertruyen hunne kinderen.

19. Lambertus Thijsen getrouwt met Margareta Raskingh houdende drij peerden en huerende sijn huysh en landen. Thomas Thomson, Maria Martens hunne dienstbooden.

20. Jacobus Peters getrouwt met Maria Billen houdende twee peerden op hun eygen huysh en huerende het meestedeel van hunne landen.

21. Lambertus Leunisen werckman getrouwt met Catharina Peters.

22. Daniel Palmaers werckman getrouwt met Catharina Wynants.

23. Joannes Rutten, weduman werckman. Lambertus Battes getrouwt met Johanna Rutten, kinderen der bovengesch.

24. Deodatus Corcelius getrouwt met Christina Vandebroek houdende twee peerden op hun eygen huysh en hurende het meestedeel van hunne landen. Wilhelmus en Gerardus Vandormael kinderen der bovensgesch. Christina. Aldegondis Sijnmens hunne dienstbode.

25. Hubertus Crommen werckman getrouwt met Gertrudis Poli.

26. Henricus Crommen weduman houdende drij peerden op sijn eygen huysch maer huerende het meestedeel van hunne landen. Hubertus Crommen getrouwt met Johanna Gielen en Franciscus Crommen getrouwt met Johanna Jorissen kinderen der bovengesch. weduwman.

27. Aegidius Peters werckman en gerichtsbode getrouwt met Petronella Martens.

28. Lambertus Leunissen getrouwt met Maria Gielen houdende twee peerden op hun eygen huysh maer huerende het meestedeel van sijne landen.
Catharina en Christianus Leunissen hunne kinderen.

29. Guillielmus Jorissen getrouwt met Gertrudis Hollants houdende vier peerden op hun eygen huysh maer huerende het meestedeel van hunne landen. Joannes Jorissen, Bartholomaeus en Anna Jorissen, hunne kinderen. Christina Stas, hunne dienstmaeght.

30. Servatius Mercken weduman wever. Joannes Mercken getrouwt met Agnes Hollants, Servatius Mercken sijne kinderen.

31. Wilhelmus Hollants getrouwt met Ida Mercken houdende drij peerden op sijn eygen huysh maer huerende het meestedeel van sijn landen. Ida Bertrans hunne dienstmaeght.

32. Eustachius Menten werckman getrouwt met Margareta Lenaerts.

33. Gysbertus Ketelslegers klompenmaeker getrouwt met Elizabeth Vergertruyen.

34. Joannes Palmaers wever getrouwt met Helena Daniels. Wilhelmus Palmaers, Wynandus en Joannes Palmaers hunne kinderen.

35. Henricus Vandebosch werckman getrouwt met Margareta Erkens.

36. Wilhelmus Vandebosch werckman getrouwt met Catharina Lenaerts. Helena vandebosch hunne dienstmaeght.

37. Joannes Lenaerts jonckman cuyper.

38. Jacobus Vergertruyen getrouwt met Ida Voncken houdende twee peerden op sijn eygen huysh maaer huerende het meestedeel van sijne landen.

39. Relicta Jacobi Kettelslegers werkvrouw. Petrus Kettelslegers haeren soone.

40. Gysbertus Schepers getrouwt met Elizabeth Withofs houdende twee peerden op sijn eygen huysh maer hueriende het meestedeel van sijne landen. Wynandus Kettelslegers hunnen dienstboode.

41. Relicta Joannis Poels wever, Maria Poels. Gerardus Rutten getrouwt met Catharina Poels, Martinus Poels en Mathias Poels haere kinderen.

42. Catharina Mombeeck en Johanna Wolfs dienstbooden van den h. pastoor.

Aldus opgeschreeven door mij J. Gielen pastoor tot Rommerhoven
N. Bene hebbende jaerlijckx ontrent de 300 guldens incomsten van mijne pastorije.

Hac 24 january 1763
Ita est J. Gielen pastor in Rommershooven

Lees mee in de familiekronieken van deze gezinnen...

deel 1, de gezinnen 1 - 21
deel 2, de gezinnen 22 - 42