Hët sjùnstë Hôessëls wod ès "brùdzôtëghèts" jonnë

Met het dialectcongres is de Hoeseltse dialectmaand 2008 in schoonheid afgesloten. De ganse maand kon je je persoonelijke top 3 van mooiste dialectwoord indienen. Ondertussen is na een strenge selectie het mooiste woord gekozen door een jury van rasechte Hoeselaren. Paul Achten geeft -uiteraard in het dialect- een kort overzichtje van de dialectmaand bij:

Heel wat Djonkappërs hùbbë zich dë môetë gëdùnd vùr drij favorietë wjod èn të sjikkë en dwô worë vër dan ook heel blij mèt.
Mer van dij honnëdë wjod worë tër dwô ë pak bij wô ook èn Tongërë, Bilzë, Kotsôvë èn Diepënbjèk èn gëbruik zien.

Nwô heel wat opzukkëngswerrëk hùb vër dus heel wat sjaftëg sjoon wjod môettë o'nnë kaant sjuivë.
Hij, 'n hampël aut de èngësjikdë wjod wô geen kans krégë gë-nomminjèd të jonnë :

Bènkëlëk, noskës, bësjaarmekkër, bëstroesë, dôvërwèttëg, blwon, fëtutë, foetëlèr, gësmot, éwèntër, halkëtie, herrës, hërsjaddëlë, heudbrêed, heudbrêkës, heudkees, heudvlùchtëg, huin, kárézëgër, keskënôtë, klatsë, klitsjie, kloekhin, ko'nzjël, krienëkrônë, môembakkës, mondgèngëg, pôetsjakkër, ponëkë, rëbôelzjë, sjau, sjoer, sjôepzjakkër, sjënêrëkë, sjoileuzëg, sjokkëpoei, sôekkërklitsë, speddërë, striksjoen, stampëtëg, terwjès, tettëlë, tôemmëlë, tuiërë, tùrkëterrëf, vërklattërd, vërsmôets, werdëg, wès, zjöegëlë, zwôos
enz...

Dwô zin ook wjodjës èngësjik boe dë jury kop noch stat o'n kreeg: loevo, laach-këstélë mèt tjùnkës, fleuthin, rôekkëspier, ronsësponskë, snikkërë, vërtrak, lavvëlot, ébôrëg, leus enz...
Mësjin dat iemëd dwô iet van ôof wèt? (mail ons)

Al bij al wo's hët ôongënôom vas të stèllë wij dwô ë pak Hôessëlèrrë 'n heel mo'nd lank sjau mèt oos dialek bézëg gëwès zien èn dat wo's dan ook de bëdoelëng. Bëdank minsën allëmwo'l!
Zelfs de kènnër ènnë sjwo'l vontë hët èntërrësaant.
Vërstùn doen zë hët wol, mer plat konne kallë, da's anërë kaffee.

Hët tottôol-gëmiddëldë van alle sjwo'lkènnër wô 'n test hùbbën ôofgëlaag loeg rond de 50 %.
Entëgë kènnër, ammël mètskës, ho'ldën rond de 90%.
Dë vijf laureaten zin dan ook plechtëg op hët gëmèntëhaus ontvangë gëwès.
Zë hùbbën hët ook dik vërdind.

Vêe zin os wo'l bëwus aa allë dialektë bènnë 'n x-ôontal jorrë gëdôemp zien vùr të vërdwijnë.
En zjë wèt wij dat gee, iet wô dwô nimmee ès dat wille zë dan tërnwô wier trùg hùbbë. Mer dan ès hët wo'l të lôot.
En wij ich vroeg o'n dë kènnër ènnë sjwo'l: "En wêe z'n faut zeu dat toch wol zie?" Toen antwoddë dwô zo në klénë: "Oos ma èn ozë pa!"
En hêe hô nog gëlijk ook.

Spijtëg aa dwô nog altijd ë pak aas zien wô vas tëvan jùvvërtùg zien a plat kallë ordënêer ès èn de kènnër lôtër bënwôdeelt èn hùn studës. En dat ès zjus nie, want het ès wétënsjoppëlëk bëwézë aa dij kènnër wô ook plat konë kallë, a dij bêtër "taalinzicht" hùbbë.

Hët ès anës mèt oos dialekmès wieral èns bëwézë a oos dialek bij heel vjol minsë nog lèf, want anës koem dwô geen 500 man op ôof.

Bëdank minsë a op d'een of d'anër mënier mèt-gëdùnd of mèt-gëwèrrëk hèt. Bëdank a't zjiè os énorm plëzier gëdùnd hèt èn mësjin oer égë ook ammël ë bitsjë. Haddëg goed !

P.888