Jan Meyers verongelukt op de Gijsenakker

Bij het afschaffen van de veldweg belandde het kruis, dat aan de voet gebroken was, in de gracht naast de Terpoortenlaan. Ter gelegenheid van openmonumentendag 1989 werd het kruis gerestaureerd en kreeg dit stukje erfgoed een nieuwe plaats naast de Terpoortenlaan.

Gaan wij terug naar het jaar 1803. In de toenmalige Broekstraat, vandaag de Molenstraat, woonden Jan Meyers en zijn vrouw Maria Gielen. Zij hadden één zoon, die bij zijn doopsel op 29 november 1784 de naam Jan had meegekregen, naar zijn vader en naar zijn grootvader.
Vader Jan huurde een kleine hoeve en bewerkte wat pachtgrond. Het dikste stuk van de dagelijkse boterham verdiende hij echter als laboureur, als akkerman voor de dikkere boeren in Althoeselt. En dan woonde er ook nog de oudste broer van Jan Meyers, Nicolas. Hij was ongehuwd en verbracht ganse dagen achter zijn weefgetouw.
In 1803 was Jan Meyers junior al een flink uit de kluiten gewassen jongeman, die van zijn vader al alle aspecten van leven en werk in de landbouw had leren kennen en al grotendeels zelfstandig het betere landbouwwerk ging doen bij de Althoeseltse herenboeren.

Jan Meyers junior was net geen 19 jaar toen hij stierf op 31 oktober 1803.
Nog diezelfde avond deden zijn nonkel Nicolas en een buurman, op het gemeentehuis in Hoeselt, aangifte van zijn overlijden. In de registers van de burgerlijke stand werd op de 8ste Brumaire van het jaar XII - officieel was men nog verplicht om alle ambtelijke documenten te dateren volgens de republikeinse kalender - genoteerd dat Jan Meyers gedood was, toen zijn paarden, in de vroege namiddag, op hol geslagen waren. Par une furie de ses propres chevaux, heet het daar in het Frans.

Op de plaats waar het tragische ongeval zich had voorgedaan werd iets later een stenen kruis gezet. De tekst, die op de steen gebeiteld werd, geeft nog wat meer informatie over het drama.
Het relaas van het ongeval wordt er in het Nederlands gegeven... en ook de datum is deze van de gewone christelijke tijdsrekening. De steenkapper vergat echt - of was het omdat hij geen plaats genoeg had - de Y uit de naam Meyers te beitelen. Voor de eeuwigheid staat er nu gegrift dat niet Jan Meyers, maar een zekere Jan Meers hier het leven liet...



Dat zijn zwaar beproefde ouders deze uitgave zouden gedaan hebben ter nagedachtenis aan hun enige zoon, is weinig geloofwaardig: zij hadden er de centen niet voor. Eerder moeten we dit troostend gebaar gaan zoeken bij de herenboer, waar Jan Meyers op dat ogenblik voor onderweg was. Misschien de pachter van het vlakbij gelegen Ter Poorten ...?