Een wetenschappelijke publicatie over "Plaatsnamen van Hoeselt en Althoeselt"

Bij het onderzoek naar de geschiedenis van Hoeselt en zijn deelgemeenten werden er van bij het ontstaan van de vereniging en de eerste opzoekingen verwijzingen gemaakt naar oude plaatsnamen.

Zo zijn er in “Het Hoeseltse Dorpsverleden” vermeldingen van die plaatsnamen in tal van artikels opgenomen.
Van de hand van Alex Coenen bestaan er 9 toponymische bijdragen waarin hij bekende Hoeseltse plaatsnamen nader beschrijft.
Als bron vernoemt hij daarbij alle mogelijke documenten waar die plaatsnamen in voorkomen.

Wij hebben in de verenigingsarchieven correspondentie gevonden die Jan Segers voerde met wijlen Piet Thoelen over het thema van de Hoeseltse plaatsnamen.


Op de grens van Kempen en Haspengouw: Bilzen en Hoeselt in taal en geschiedenis
… was het thema van 48ste congres van de Vereniging voor Limburgse Dialect- en Naamkunde (VLDN).
Dit congres vond plaats op zaterdag 27 april 2024 plaats in CC De Kimpel te Bilzen.


Het programma dat je hieronder vind, bevat alle inlichtingen en de dagorde van het gebeuren.

We staan stil bij de voorstelling van het werk “Plaatsnamen van Hoeselt en Althoeselt” van de hand van Jan Segers, waarvan we verder een korte biografie en bibliografie bijvoegen.

De publicatie werd voorgesteld door Drs. Gerald van Berkel, die werd aangezocht om het levenswerk van Jan Segers af te werken en klaar te maken voor publicatie.

Jan Segers (1942 – 2022)

Biografie
Jan Segers werd op 22 juni 1942 geboren in Neeroeteren, een dorp op de rand van de Maasvallei en het Kempisch Plateau. Hij volgde de humaniora in het college van de Kruisheren in Maaseik en studeerde nadien in Leuven Germaanse Filologie.

De eerste jaren van zijn loopbaan als leraar bracht hij door in de Normaalschool in Tienen. Later was hij met een opdracht voor Engels en Duits zowel aan de Humaniora van de Voorzienigheid in Diest als aan de Economische Hogeschool in Diepenbeek verbonden.
Vanaf 1982 tot aan zijn pensioen in 2003 bleef hij echter alleen lesgeven in Diest, de stad waar hij met zijn echtgenote tot aan zijn overlijden een nieuwe thuis gevonden had. Naast zijn loopbaan als leraar bouwde Jan Segers een rijk verenigingsleven uit.
Wat naamkunde en erfgoed betreft, was hij vanaf de oprichting lid van de Vereniging voor Limburgse Dialect- en Naamkunde. Daarnaast was hij medeoprichter en jarenlang bestuurslid van Wotra, de Heemkundige Kring van zijn geboortedorp Neeroeteren.
Tenslotte werd hij in 2014 lid en later secretaris van de Koninklijke Commissie voor Toponymie en Dialectologie.
Hij verdiepte zich in de persoons- en de plaatsnaamkunde van het Maasland.
Spijtig genoeg bleef zijn doctorale dissertatie over de toponymie van de Haspengouwse gemeente Hoeselt onafgewerkt.

Bibliografie
Naast een ongebreidelde inzet voor de VLDN waar hij zich zowel inhoudelijk, administratief als organisatorisch liet opmerken, leverde Jan vele naamkundige bijdragen, waarbij hij inzicht in de Limburgse geschiedenis en dialectvariatie koppelde aan een scherp oog voor detail in de beschrijving.
Zijn grote interesse voor Haspengouwse nederzettingsnamen leren we in artikels over nederzettingsnamen en namen voor bouwlandcomplexen tegen de achtergrond van de landschapsgeschiedenis van het Haspengouwse Hoeselt. Daarin wordt zeer ver terug-gereikt in de geschiedenis. Maar het waren de jaren vijftig van de twintigste eeuw die de meest ingrijpende veranderingen brachten, in dit geval in de eerste plaats in het landschap zelf.
In zijn uitgebreide bibliografie beperken wij ons tot de werken, die betrekking hebben tot het grondgebied van Hoeselt en zijn Haspengouwse omgeving:

SEGERS, J. (ed.) (1983), Taalgrensvorming in Zuid-Limburg. Mededelingen van de Vereniging voor Limburgse Dialect- en Naamkunde 26, 36 blz. + 9 kaarten.
SEGERS, J. (ed.) (1984), Dialecten en naamgeving in Haspengouw. Mededelingen van de Vereniging voor Limburgse Dialect- en Naamkunde 27, 54 blz.
SEGERS, J. (1993), Haspengouwse nederzettingsnamen. Een inleiding. I. Mededelingen van de Vereniging voor Limburgse Dialect- en Naamkunde 73, 27 blz.
SEGERS, J. (1994), Haspengouwse nederzettingsnamen. Een inleiding. II. Mededelingen van de Vereniging voor Limburgse Dialect- en Naamkunde 74, 23 blz.
SEGERS, J. (1995), Nederzettingsnamen in de heerlijkheid Hoeselt en Althoeselt, in: Cajot, J., Kremer, L. & H. Niebaum (eds.), Lingua Theodisca: Beiträge zur Sprach- und Literaturwissenschaft. Jan Goossens zum 65. Geburtstag (Vol. 1-2). – Münster i. W., blz. 707-714.
SEGERS, J. (2009a), Plaatsnamen en landschap. Wat namen van bouwlandcomplexen en nederzettingsnamen ons (niet) leren over de ontginnings- en nederzettingsgeschiedenis van Hoeselt, in: Jaarboek van de Vereniging voor Limburgse Dialect- en Naamkunde 11, blz. 21-54.


In een “in memoriam Jan Segers” drukt huidig voorzitter van de VLDN, prof. dr. Dany Jaspers de wens uit dat de gegevens uit zijn biografie de lezers naar het werk van Jan Segers doen teruggrijpen.

Wij doen, samen met hem aan onze lezers, dezelfde aanbeveling en vooral voor het nieuwe werk dat postuum werd uitgegeven.

PLAATSNAMEN VAN HOESELT EN ALTHOESELT door Jan Segers, afgewerkt door G. van Berkel kan bij ons worden aangekocht voor de prijs van 38¤ (excl. Verzending). Schrijf het bedrag over op rekening BE93 8333 0338 7267 van de HGSG met de vermelding “Boek plaatsnamen”.