Burgerlijke Stand 19de eeuw: Huwelijken

Na de Franse Revolutie heeft het even geduurd eer de Burgerlijke Stand in de dorpse samenleving ingeburgerd was. De bevolking had immers eeuwenlang geleefd bij de gratie van aloude gewoonten en gebruiken. En volgens die traditie werd er in de kerk getrouwd. Met Gods zegen en die van de pastoor én voor eens en altijd.
Het zinde niet iedereen dat de ambtenaar van de Burgerlijke Stand op de eerste plaats kwam om een koppel wettig in de echt te verbinden - en dat die band daarenboven verbreekbaar was. Alhoewel de Burgerlijke Stand bij decreet werd ingevoerd op 16 juni 1796, dateert in Hoeselt de oudste burgerlijke huwelijksakte pas van juni 1798. In die eerste jaren staan er in de registers van de Burgerlijke Stand opvallend weinig huwelijken.
Na 1802, toen de kerken weer opengingen en de pastoors weer in het openbaar - en niet in het geniep - sacramenten konden toedienen, verbeterde de situatie. De Burgerlijke Stand verloor zijn antiklerikaal imago en de weerstand nam af. Nochtans bleef een harde kern van fervente reactionairen halsstarrig hopen op het herstel van de oude gebruiken. En dan was er nog een handvol rasechte dwarsliggers. Zowel de enen als de anderen meden het gemeentehuis maar moesten twintig of meer jaren later noodgedwongen wel tot inzicht komen!